We hebb
We hebben kapitaalintensieve schepen. Pompen, aandrijvingen en leidingsystemen vervullen daarin een essentiële rol. “Voor waterbouwers is het belangrijk om je daarvan bewust te zijn en je enigszins te verdiepen in de werking van hydraulica. Je hoeft geen specialist te zijn, maar je moet wel enige basiskennis in huis hebben om bepaalde situaties te kunnen herkennen, aangezien deze vaak aan de voorkant al zichtbaar zijn”, zo geeft Paul Vercruijsse (DEME) aan. Hij is al al 25 jaar werkzaam in de baggerindustrie. Zijn collega Geert Vanneste (DEME) kan dit beamen. “Door een specialist binnen je eigen organisatie erbij te betrekken en de juiste beschrijvingen mee te geven, kunnen snel oplossingen gevonden worden.” Beide heren geven het advies aan waterbouwers om Module 2 van de VOUW-opleiding te volgen, omdat hierin de werking van hydraulisch transport en de basisbeginselen zoals de motor, de pompen en (drijvende) pijpleidingen aan bod komen.
Interactie
“Bij hydraulica gaat het erover hoeveel zand er wordt verpompt per uur. Hoeveel kubieke meter grond wordt getransporteerd van A naar B. Dat is een uitwendig eindresultaat. Daar achter zit de interactie tussen de motor met de pomp en de pijpleidingen. “Het is fascinerend als je weet hoe die drie elementen op elkaar reageren”, aldus Geert Vanneste.
In Module 2 van de VOUW-opleiding worden de drie elementen dan ook achtereenvolgens behandeld. Het eerste deel gaat over het gebruik en het onderhoud van de motor, die de basis vormt en de energie opwekt. Het tweede deel gaat over eigenschappen van de pompen, die de energie omzetten in hydraulische energie (het zogenaamde verpompen). Het derde deel gaat over de pijpleidingen, waarbij de energie wordt verbruikt. Het merendeel van de lesstof van Module 2 gaat dus over hydraulisch transport. Daarnaast is er nog een klein deel over bouwkundige zaken, zoals de externe invloeden van golven, getijden en erosie- en sedimentatie-effecten.
Proces begrijpen
Vercruijsse geeft aan dat je het proces moet begrijpen als je in de waterbouw werkt. Dat is belangrijker dan het kunnen uitvoeren van berekeningen. “Als je het proces begrijpt op de werf, dan kun je ook beter aangeven bij collega’s op het (hoofd)kantoor wat er aan de hand is. Over de jaren heen is in de leerstof steeds meer de nadruk komen te liggen op het hebben van inzicht en logica. Dat vind ik een positieve zaak.”
Kruisbestuivingen
Volgens Vercruijsse is Module 2 van de VOUW-opleiding voor iedereen goed te volgen. "Werknemers met een technische achtergrond, kennis van stromingsleer en energiewetten hebben wel een voorsprong. Maar ook anderen kunnen de leerstof zich makkelijk eigen maken, want de module is logisch opgebouwd.“ Vanneste: “Voor iemand met een ingenieursachtergrond en voor werktuigkundigen is de informatie heel herkenbaar, maar voor bouwkundigen zal de leerstof over pompen en motoren nieuw zijn. Die moeten er wel even voor gaan zitten.” Beide heren wijzen er vooral op om goed de hydraulische productie en concentratie (hoeveelheid vaste stof zit er in je mengsel) te bestuderen. Daar gaan nog veel cursisten de fout in. Daarnaast geven ze aan dat examenvragen goed gelezen moeten worden. Het gebeurt nog maar al te vaak dat details over het hoofd worden zien.
Voor hydraulisch transport is het belangrijk dat bouwkundigen en werktuigkundigen nauw samenwerken aan de projecten. “Bouwkundigen kijken naar een project en zetten de randvoorwaarden op. Werktuigkundigen leveren uiteindelijk het materieel hiervoor aan. Die kruisbestuiving is soms moeilijk, maar wel essentieel voor een baggerbedrijf. In deze module komt dat goed naar voren”, aldus Geert Vanneste. Paul Vercruijsse is het daarmee eens. “Bij hydraulisch transport komen zoveel verschillende aspecten samen en bovendien werken veel personen met verschillende achtergronden en specialismen samen. Het is leuk om te zien dat werknemers in de waterbouw ook een gemeenschappelijke taal spreken. In de praktijk wordt vaak verwezen naar procedures en begrippen die vermeld zijn in de VOUW-opleiding. Ze spreken allen hetzelfde vakjargon.”
Duurzaamheid
Vercruijsse geeft aan dat duurzaamheid een steeds belangrijkere rol is gaan spelen bij het hydraulisch transport. “Het is belangrijk om pompen en leidingwerken goed op elkaar te laten aansluiten en keuzes te beredeneren op basis van energie-efficiency. Een deel van de werkzaamheden ligt vaak onder water. Dat maakt het soms lastig uitvoerbaar in de praktijk. Je kan niet op elke locatie leidingen gaan aanleggen. Daarnaast wil je ook niet te veel transport van bulldozers en vrachtwagens. Daarin moeten weloverwogen keuzes gemaakt worden. Anderzijds heb je te maken met een schaalvergroting van de productiecapaciteit die gehaald moet worden. Het valt niet mee om het geheel in balans te krijgen en aan alle randvoorwaarden van opdrachtgevers te voldoen. Voorheen was vooral de kostprijs bepalend, nu zijn steeds meer ook de emissies en carbon footprint van operaties maatgevend. Je ziet dat hierdoor vooral de aandrijfkant onder een vergrootglas is komen te liggen. De waterbouwsector is constant bezig met vernieuwingen. Zo heeft het ‘Fitfor55-programma’ van de EU grote consequenties voor de baggerindustrie. Over een aantal jaren zijn de technieken weer verbeterd. Daarom passen we de lesstof regelmatig aan op de actuele ontwikkelingen.”
Foto: Links Geert Vanneste (DEME) en rechts Paul Vercruijsse (DEME)
VOUW IN BEELD – SERIE
In een serie nieuwsberichten maakt de Vereniging van Waterbouwers de leden bekend met de zeven Modules van de VOUW-opleiding. Door de modulaire opbouw van de VOUW-opleiding is het niet noodzakelijk voor werknemers om de gehele opleiding te doorlopen, maar kan ook gekozen worden voor het doorlopen van één of meerdere modulen, waarin aansluitend ook examen gedaan kan worden. De werknemer kan op elk gewenst moment beginnen en in eigen tempo de modules volgen op een willekeurige plek.
De VOUW-opleiding is alleen toegankelijk voor leden van de Vereniging van Waterbouwers. Meer informatie/aanmelden: Pauline van Vilsteren (E info@waterbouwers.nl)