In 1847 is op Texel de Prins Hendrikpolder drooggelegd. Bij de toetsing in 2006 bleek dat het drie kilometer lange stuk Waddenzeedijk voor deze polder - welke in de jaren 80 voor het laatst versterkt was- niet meer voldeed aan de eisen voor waterveiligheid. De dijk is als onderdeel van het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma aan de buitenzijde versterkt middels een zanddijk, verpakt in een natuurlijk ogend duin en strand.
In 1847 is op Texel de Prins Hendrikpolder drooggelegd. Bij de toetsing in 2006 bleek dat het drie kilometer lange stuk Waddenzeedijk voor deze polder - welke in de jaren 80 voor het laatst versterkt was- niet meer voldeed aan de eisen voor waterveiligheid. De dijk is als onderdeel van het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma aan de buitenzijde versterkt middels een zanddijk, verpakt in een natuurlijk ogend duin en strand.
De Prins Hendrikzanddijk is een integraal project, waarbij hoogwaterveiligheid is gecombineerd met natuurontwikkeling en recreatie. De dijk is aan de Waddenzeekant van Texel versterkt met een duinenrij, waardoor een zachte land-water overgang is ontstaan. Deze manier van versterken is voor de Waddenzee uniek. Door te bouwen met de natuur is een nieuw waardevol landschap ontstaan met duinvegetatie aan de binnenzijde van de zanddijk en een kwelderlandschap aan de zeezijde. Het ontwerp sluit daarmee aan op de nollen die van nature op de waddeneilanden voorkomen.
De duurzame zanddijk is 3.200 meter lang, 150-200 meter breed en 8 meter hoog, en heeft daarmee het formaat van 40 voetbalvelden. Voor deze versterking was 5,5 miljoen m3 zand nodig, 2 miljoen helmplanten en 10.000 meter antistuifschermen van wilgentakken. Recreanten kunnen van de nieuwe duinen genieten vanaf een fietspad dat aansluit op de oude dijk. Bij de entrees van het gebied staan informatiepanelen die bezoekers informeren over de dijkversterking. Er is een bijzonder uitkijkpunt met uitzicht op de natuur en de Waddenzee gecreëerd, naar een ontwerp van John Körmeling.
Het ontwerp is gerealiseerd op een bijzondere plaats. Kabels, leidingen en poldergemalen die het gebied doorkruisen zijn geïntegreerd in het ontwerp zodat ze wel zichtbaar zijn maar niet storen. De sterke stroming van de Texelstroom, de zuidwestenwind en ecologische ontwikkeling in de luwe zone zijn aangepakt door het juiste zand op de juiste plaats te leggen. De landbouwgewassen in het achterland zijn gevrijwaard van verhoogde grondwaterstand en verzilting door een speciaal ontwikkeld tweevoudig drainage- en bemalingssysteem.
Naast de reguliere middelen zoals een projectwebsite, nieuwsbrieven, media aandacht en social media, konden geïnteresseerden het werk in uitvoering van dichtbij bekijken en beleven tijdens rondleidingen en vanaf een uitkijkcontainer. Zo bleven de directe omgeving, maar ook bezoekers goed op de hoogte.
Opdrachtgever(s): Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) in samenwerking met HWBP, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Provincie Noord-Holland, Gemeente Texel, het Waddenfonds, Staatsbosbeheer
Opdrachtnemer: Jan De Nul nv, Feddes/Olthof, Altenburg & Wymenga en Waterproof BV
Ontwerp: Waterproof B.V. (kustveiligheid) Feddes/Ollthof (landschap) Altenburg & Wymenga (ecologie) John Körmeling (uitkijkpunt)
Luchtfoto’s: Flying Focus
Projectfoto’s zijn door de inzenders ter beschikking gesteld voor de communicatie over het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’, inzendingen Prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs en mogen niet zonder toestemming door derden worden gebruikt.
Over Prof. dr. J.F. Agemaprijs
Dit waterbouwkundige werk is één van de inzendingen voor de Prof. dr. J.F. Agemaprijs 2021. De prijs wordt iedere vijf jaar uitgereikt aan gebouwde waterbouwkundige werken die voor een aanzienlijk deel zijn ontworpen door een Nederlandse ontwerper en / of gerealiseerd door een Nederlandse aannemer. De aangemelde werken zijn door een jury beoordeeld op de het innovatieve karakter van het ontwerp, en de mate van integratie van ontwerp en samenwerking. Ook het integrale karakter, dat wil zeggen de wijze waarop (sociale) duurzaamheid & circulariteit, landschap, natuur, cultuur, omgeving en economie (social return) in ontwerp en uitvoering zijn gecombineerd om tot een optimale oplossing te komen, speelde een belangrijke rol bij de beoordeling.
Bouwen aan de toekomst van de Delta
In het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’ staan alle inzendingen voor de Prof. dr.ir. J.F. Agemaprijs 2021 gebundeld uitgegeven. Wilt u in aanmerking komen voor het boek? Meld u dan aan voor de Nieuwsbrief van de Vereniging van Waterbouwers via info@waterbouwers.nl. Onder de aanmeldingen worden enkele exemplaren verloot.
Copyright ©2021
Deze publicatie is gemaakt in opdracht van en in samenwerking met de Stichting Waterbouwdag.
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door:
Hollandia Services, Volker, KIVI, Van den Biggelaar Grond- en waterbouwer BV, GMB Waterveiligheid & Constructies, Van Oord Dredging and Marine Contractors, Boskalis Nederland, Royal HaskoningDHV, Witteveen+Bos, Mobilis, Deltares, Dura Vermeer, Smals Dredging BV, Jan de Nul NV, Vereniging van Waterbouwers, Havenbedrijf Rotterdam NV, Martens en Van Oord, Arcadis, Rijkwaterstaat Utrecht.
Foto cover boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’: John Gundlach – Flying Holland